رایانش ابری (Cloud Computing) از ديد زيرساخت، به گونه ا ی سیستم های توزيع شده و موازی اطلاق می گردد که مجموعه ای از رايانه های مجازی را که به يکديگر متصل هستند شامل می شود. اين رايانه ها بطور پويا عرضه شده و به عنوان يک يا چند منبع محاسباتی يکپارچه براساس توافقات سطح سرويس ارائه می شوند. اين توافقات در طول انجام مذاکرات سرويس دهندگان و مصرف کنندگان برقرار میگردند. رايانش ابری سعی دارد نسل جديدی از مراکز داده ای را، با ارائه کردن سرويس ها و خدمات در ماشین های مجازی شبکه شده به صورت پويا، به گونه ای ممکن سازد که ارائه دهندگان خدمات کاربردی بتوانند سرويس ها و برنامه های کاربردی را با انعطاف پذيری و سهولت بیشتری ارائه کنند و کاربران نیز بتوانند از هر جايی از دنیا به برنامه های کاربردی دسترسی داشته باشند.در تکنولوژی رايانش ابری، کاربران می توانند از طريق ابزارهای مختلف (نظیر رايانه های شخصی، رايانه های همراه، تلفن همراه و PDA) به برنامه ها، فضاهای ذخیره سازی، پردازش و حتی سکو های توسعه برنامه کاربردی در اينترنت، از طريق سرويس های ارائه شده توسط رايانش ابری، دسترسی داشته باشند. به اين ترتیب منابع به جای قرار گیری در سمت کاربر، در سمت سرورها قرار می گیرد. خدمات فراهم شده از طريق رايانش ابری از نوع Utility Computing است و به اين معناست که خدمات مورد استفاده مشتريان در سرورها عرضه می شود و پرداخت ها در آن همانند ساير خدمات عمومی (برق، آب، تلفن و …) بر اساس سطح استفاده افراد انجام می شود.

يک مثال معمول و ساده برای رايانش ابری مربوط به محاسبه و پرداخت هزينه های آب، برق و تلفن است. شرکتی برای محاسبه و صدور صورتحساب و دريافت آن از مشتريان، ممکن است از نرم افزارهای خاصی استفاده کند. مثلا نرم افزاری را تهیه و روی سیستم خود نصب کند و همراه آن، سخت افزارهای لازم را نیز تهیه کرده و هزينه های نگهداری و ارتقا را بپردازد. اما روش ديگر می تواند به اين صورت باشد که يک شرکت ديگر اين نرم افزار را روی سرور خود قرار دهد و نسبت به نگهداری و توسعه آن اقدام کرده و همواره سعی در بهره برداری از فنّاوری روز دنیا برای نگهداری و توسعه نرم افزارهايش داشته باشد. در اين شرايط تمام سازمان هايی که نیاز به صدور صورتحساب و دريافت مبلغ از مشتريان را دارند، از طريق ارتباط با اين نرم افزار و استفاده از منابع موجود روی سرورهای ارائه شده، عملیات خود را انجام می دهند. پرواضح است که سازمان های استفاده کننده از اين امکانات، هیچ مسئولیتی در قبال نگهداری سخت افزار و نرم افزار و منابع مربوط به اين سیستم را نخواهند داشت و تنها از سرويس دهنده (سرور) خود انتظار دارند که بهترين خدمات را به صورتی کاملا مطمئن ارائه کند، و در قبال استفاده از اين خدمات مبلغی را به او پرداخت می کنند. اين يک نمونه ی کاملا کاربردی از تکنولوژی رايانش ابری است. حضور گسترده و روزافزون شرکت های بزرگی نظیر Sun ،Amazon ،Google ،Microsoft و… در عرصه رقابتی رايانش ابری، نشان از توسعه سريع و تسلط اين گونه از محاسبات در دنیای فنّاوری اطلاعات دارد. يکی از مزايای مهمی که معماری رايانش ابری برای توسعه دهندگان آن فراهم کرده است، امکان برپايی توده های ابر در مکان هايی از سطح جهان است که از نظر هزينه مکان و مصرف برق مقرون بصرفه تر هستند. اين کار موجب فراهم آمدن امنیت بیشتر در خصوص سوانح طبیعی که ممکن است در يک منطقه خاص رخ دهد می شود و امکان تعديل ترافیک و بار سیستم برای انجام پرس وجو ها در کلاسترهايی که از نظر فیزيکی به کاربر نزديک تر هستند رانیز فراهم می کند.

شکل‌های ارایه رایانش ابری :

نرم‌افزار ابری به عنوان سرویس (SaaS). چیزی که برای مشتری فراهم شده است برنامه کاربردیِ فراهم کننده است که بر روی زیرساخت ابری، در حال اجراست و توسط دستگاه‌های کلاینت‌ مختلف  از طریق یک رابط برای کلاینت ضعیف همچون مرورگر وب (مثل: ایمیل وبی) در دسترس است. مشتری، زیرساخت ابری، شبکه، سرورها، سیستم‌های عامل، فضای ذخیره سازی زیرین یا حتا نرم‌افزار کاربردی را مدیریت یا کنترل نمی‌کند، البته به جز تنظیمات محدود پیکربندی‌های  برنامه در سطح کاربر.

بستر ابری به عنوان سرویس (PaaS). مشتری امکان دارد که برنامه‌کاربردی ساخته شده توسط خود را  بر روی  زیرساخت ابری قرار دهد. این برنامه  با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی و ابزارهایی که توسط فراهم‌کننده پشتیبانی می‌شوند (مثل: جاوا، پایتون، دات‌نت) ساخته شده است. مشتری زیرساخت ابری، شبکه، سرورها یا  فضای ذخیره‌سازی زیرین را مدیریت یا کنترل نمی‌کند اما بر روی برنامه کاربردی قرارداده شده و احتمالا پیکربندی محیط میزبانی (هاست) برنامه کنترل دارد.

زیرساخت ابری به عنوان سرویس (IaaS). امکانی که برای مشتری فراهم آوری شده توان پردازشی، فضای ذخیرسازی، شبکه‌ها و دیگر منابع پایه‌ای رایانشی است به گونه‌ای که مشتری می‌تواند نرم‌افزار دلخواه خود که می‌تواند شامل سیستم‌های عامل و برنامه‌های کاربردی باشد را قرار داده و اجرا کند. مشتری، زیرساخت ابری زیرین را مدیریت یا کنترل نمی‌کند ولی بر روی سیستم‌های عامل، فضای ذخیره‌سازی، برنامه‌های قرارداده شده و احتمالا گزینش اجزا شبکه‌بندی (مثل: دیواره‌های آتش، همسنگ(متعادل) کننده بار) کنترل دارد.

شکل‌های آماده‌سازی رایانش ابری:

ابر خصوصی (Private cloud). این زیرساخت ابری تنها برای یک سازمان کار می‌کند و ممکن است توسط خود سازمان یا شرکتی دیگر مدیریت شود و می‌تواند درون یا بیرون سازمان جای بگیرد.

ابر گروهی (Community cloud). این زیرساخت ابری بین چند سازمان به اشتراک گذاشته شده و یک گروه مشخص که وظیفه‌ایی مشترک (مثل: ماموریت، نیازهای امنیتی، سیاست‌گذاری و ملاحضات قانونی) دارند، آن را پشتیبانی می‌کند. این ابر می‌تواند توسط این سازمان‌ها یا یک شرکت دیگر مدیریت شود، همچنین می‌تواند درون یا بیرون سازمان جای بگیرد.

ابر عمومی (Public cloud). این زیرساخت ابری برای عموم یا برای دسته بزرگی از مشتریان در دسترس است و مالک آن سازمانی است که این خدمات ابری را  می‌فروشد.

ابر آمیخته (Hybrid cloud). این زیرساخت ابری، آمیزه‌ای است از دو یا بیشتر ابر (خصوصی، گروهی یا عمومی) که هر کدام ویژگی‌های یکتای خود را نگه می‌دارند ولی بوسیله‌ی فناوری‌های‌ استاندارد شده یا انحصاری که داده‌ها و برنامه‌های کاربردی را جابجاپذیر (پرتابل) می‌کند به یکدیگر وصل شده‌اند.