تعاریف گوناگونی برای فناوری اطلاعات ارائه شده است که به شرح زیر می باشد:

تعریف اول : فناوری اطلاعات تلفیقی از دستاوردهای مخابراتی، روش ها و راهکارهای حل مساله و توانایی راهبری با استفاده از دانش کامپیوتری است.

تعریف دوم : فناوری اطلاعات شامل موضوعات مربوط به مباحث پیشرفته علوم و فناوری کامپیوتری، طراحی کامپیوتری، پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی و کاربردهای آن است.

تعریف سوم : فناوری اطلاعات واژه ای کلی است که برای وسعت بخشیدن به محصولات و خدمات الکترونیکی حاصل از نوآوری های مخابراتی و کامپیوتری استفاده می شود.

تعریف چهارم : فناوری اطلاعات مجموعه ای از سخت افزار، نرم افزار و فکرافراز است که گردش و بهره برداری از اطلاعات را امکان پذیر می سازد.

تعریف پنجم که جامع تر از تعاریف قبلی است : فناوری اطلاعات شاخه ای از فناوری است که با استفاده از سخت افزار، نرم افزار و شبکه، مطالعه و کاربرد داده و پردازش آن را در زمینه های ذخیره سازی، دستکاری، انتقال، مدیریت، کنترل و داده آمایی خودکار امکانپذیر می سازد.

گاهی در کنار واژه ی فناوری اطلاعات از واژه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز استفاده می شود اما از آنجایی که مفهوم ارتباطات در فناوری اطلاعات نهفته است لذا دو واژه ی “فناوری اطلاعات” و “فناوری اطلاعات و ارتباطات” از یک معنی برخوردار بوده و معمولا به جای یکدیگر نیز استفاده می شوند، هرچند درمنابع اطلاعاتی متعلق به کشور آمریکا معمولا از فناوری اطلاعات و در منابع اروپایی از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده می شود.

فناوری اطلاعات و آموزش

فناوری اطلاعات بر روش های آموزشی تاثیر می گذارد. برخی از مزایای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در اجرای سیاست های آموزشی عبارتند از :

– حذف تاثیر عواملی همچون دوری فاصله، وضعیت بد جغرافیایی و امنیت کم و به عبارت بهتر رهایی آموزش از قید مکان و زمان.

– عدم نیاز به جابجایی اساتید، معلمان و مربیان از یک منطقه به منطقه دیگر و امکان بهره گیری از آنها بدون توجه به موقعیت مکانی.

– کاهش هزینه ی لجستیکی

– افزایش کیفیت آموزش از طریق بهره مندی از اساتید، معلمان و مربیان با سابقه و مجرب که در مناطق دیگری زندگی می کنند.

فناوری اطلاعات و کار

عصر اطلاعات با ویژگی های خاص خود ماهیت کار و اشتغال را دستخوش تغییر و تحولات زیادی می کند. برخی از تغییراتی که در عصر کار و اشتغال رخ می دهد عبارتند از :

– برخی از مشاغل فعلی در عصر اطلاعات از بین خواهد رفت.

– برخی دیگر از مشاغل با تغییراتی مواجه خواهند بود به عنوان مثال فعالیت های مهندسی، تجارت و پزشکی، متاثر از فناوری اطلاعات با روش هایی جدید اجرا می شوند.

– توسعه و رواج فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب پیدایش مشاغلی جدید خواهد شد. به عنوان مثال مشاغلی نظیر برنامه نویس وب و برنامه نویس بانک اطلاعاتی به وجود می آیند.

– ایجاد پدیده دورکاری به معنی استفاده از رایانه ها و ارتباطات راه دور برای انجام وظایف شغلی در موقعیت های جغرافیایی متفاوت.

– سطح وظایف واگذار شده به انسان ها نسبت به گذشته تخصصی تر خواهد شد.

– شاغلین، نیازمند به سواد اطلاعاتی و مهارت های مرتبط با فناوری اطلاعات هستند.

فناوری اطلاعات و بهداشت

درحوزه سلامت و بهداشت که یکی دیگر از زمینه های زندگی اجتماعی بشر است، بکارگیری فناوری اطلاعات تاثیرات بسزایی را خواهد گذاشت. در این ارتباط سلامت و بهداشت الکترونیکی مطرح می شود.

فناوری اطلاعات و دولت

فناوری اطلاعات حکومت ها و نهادهای اجرایی حاکمیت را نیز تحت تاثیر قرار می دهد در این ارتباط مفهوم دولت الکترونیکی مطرح می گردد. دولت الکترونیکی عبارت از کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ارتقای کارایی، اثربخشی، شفافیت تبادلات و تعاملات اطلاعاتی بین دولت ها و همچنین درون دولت شامل سطوح مختلف ادارات دولتی اعم از محلی، شهری یا در سطح کشور، شهروندان و بنگاه های تجاری می باشد.

فناوری اطلاعات، فرهنگ و خدمات اجتماعی

با استفاده از فناوری اطلاعات کلیه نظام های اداری، تحقیقاتی، قضایی، حکومتی و غیره دستخوش تغییرات و تحولات شگرفی می گردد به گونه ای که امکان مشارکت هر چه بیشتر مردم در فرآیندهای سیاسی و حکومتی فراهم می کند.

فناوری اطلاعات در مدیریت و خدمات شهری نیز تاثیرات زیادی را خواهد گذاشت. از این رو ضروری است که پس از درک مفهوم و اثرات این فناوری به ساماندهی نظام و مدیریت شهری توجه کنیم. “شهر الکترونیکی” یا “شهر هوشمند” نتیجه تاثیر این فناوری بر ابعاد مختلف شهری می باشد.

منبع : کتاب تجارت الکترونیکی نوشته ی دکتر محمد فتحیان و مهندس رامین مولاناپور